Ağrılı Selülit –  Lipödem Nedir?

Lipödem, bacaklarda ve bazen kollarda anormal yağ dokusu birikiminin neden  olduğu kronik bir hastalıktır. Lipödem ödem değildir. Çoğunlukla kadınlarda görülmekle birlikte, obezite ve lenfödem ile de karıştırılabilir. Bu durum, bacaklar, kalçalar, uyluk kemiği ve kolları etkiler ancak gövde ve ayakları etkilemez. Halk arasında “ağrılı selülit” olarak da bilinir.
 

Lipödem nedenleri nelerdir ?

Lipödemin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, hormonal ve genetik faktörlerden etkilendiği düşünülmektedir. Hormonal değişiklik evrelerinde (menopoz, hamilelik ve adet döngüsünün başlangıcında) ortaya çıkabilir.

Lipödem Türleri

Lipödem, çeşitli tiplere ayrılır:

• Tip 1: Göbek deliği ile kalça arasında yağ dağılımı.
• Tip 2: Leğen kemiğinin etrafından dizlere kadar yağ dağılımı.
• Tip 3: Leğen kemiğinin etrafından ayak bileklerine kadar yağ dağılımı ve ayak bileğinde belirgin bir boğum.
• Tip 4: Omuzlardan ellere kadar yağ dağılımı, ancak ellerde yoktur.
• Tip 5: Dizlerden veya dizlerin altından ayak bileklerine kadar uzanan, ayak sırtını koruyan nadir bir durum.

Lipödem Evreleri:

Lipödem dört evreye ayrılır ve bu evreler yağ nodüllerinin büyüklüğüne ve hastalığın ilerleyen
belirtilerine göre sınıflandırılır:

• Evre 1: Cilt görünümü normaldir ancak nodüller hissedilebilir.
• Evre 2: deri artı yağ dokusunun artışı ile cilt yüzeyi düzensizleşir ve sertleşir.
• Evre 3: yağ dokusunun artması ile nodüller boyut olarak değişkenlik gösterir ve elle dokudan
  ayırtılabilir. Ayrıca cilde baskı uygulandığında portakal kabuğu fenomeni gözlenir.
• Evre 4: lipödem ve beraberinde lenfödemin de geliştiği evredir ve lipo-lenfödem olarak
  adlandırılır.

Lipödem için risk faktörleri: 

Aile öyküsünde lipödem olanlar ve kadın cinsiyete sahip olanlar lipödem açısından risk altındadır.
Lipödemi kadınlarda obezite riski artmıştır ancak obezite in lipödem neden olduğuna dair net bir kanıt yoktur.

Lipödem : Tanı kriterleri

Lipödem tanısı koymak, diğer hastalıklarla karıştırılabileceği için biraz zor olabilir. Ancak, birkaç belirgin belirtisi sayesinde uzmanlar doğru tanıya ulaşabilirler. Belirtiler:

• Yağ Doku Birikimi: Özellikle kol ve bacaklarda, eller ve ayaklar hariç, simetrik yağ birikimi.
• Ağrı ve Ağırlık Hissi: Uzuvlarda sürekli bir ağırlık ve gerginlik hissi.
• Kolay Morarma: Cilt altında kan damarlarının zayıf olması nedeniyle kolayca morarma.
• Yürüme Güçlüğü: Ağırlık ve ağrı nedeniyle yürüme zorluğu.
• Güçsüzlük: Özellikle bacaklarda güçsüzlük ve yorgunluk hissi.
• Fizik muayene, aile öyküsü, görüntüleme yöntemleri ve diğer hastalıkların dışlanması ile uzmanlar tarafından lipödem tanısı doğrulanır.

Lipödem durumunda beslenme nasıl olmalı ?

Lipödemin tedavisinde beslenme büyük önem taşır.

• Ketojenik ve karbonhidrat kısıtlı diyetler,
  semptomların azalmasına ve yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olabilir. Lipödemli bireyler
  için Akdeniz diyeti ve ketojenik diyet gibi seçenekler önerilir.
• Diyet, lipödemle birlikte görülen obeziteyi yönetmeye yardımcı olur. Ancak, lipödem yağı diyetle kilo kaybına dirençlidir. Ketojenik diyetin yağ yıkımına yardımcı olduğunu gösteren raporlar vardır.
• Karbonhidrat kısıtlı diyet de bazı durumlarda faydalı olabilir.

Sonuç

Lipödemin yönetimi, multidisipliner bir yaklaşımı gerektirir. Beslenme tedavisinin etkinliğini artırmak ve hastaların yaşam kalitesini yükseltmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ancak, uygun diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile lipödem semptomları azaltılabilir ve hastalar daha sağlıklı bir yaşam sürebilir.

Kaynaklar:

• Lipedema: What we don’t know, R.F.D van la Parra, C. Deconinck, G. Pirson, M. Servaes, Ph. Fosseprez. May 30, 2023
• Lipedema-Pathogenesis, Diagnosis, and Treatment Options. Philipp Kruppa et al. Dtsch Arztebl Int. 2020.
• Lipedema: Insights into Morphology, Pathophysiology, and Challenges
  Ankita Poojari et al. Biomedicines. 2022.
• Ketogenic Diet: A Nutritional Therapeutic Tool for Lipedema? Ludovica Verde et al. Curr Obes Rep. 2023 Dec.
• Potential Effects of a Modified Mediterranean Diet on Body Composition in Lipoedema.
  Laura Di Renzo,1, Giulia Cinelli, Lorenzo Romano, Samanta Zomparelli, Gemma Lou De Santis, Petronilla Nocerino, Giulia Bigioni, Lorenzo Arsini, Giuseppe Cenname, Alberto Pujia, Gaetano Chiricolo, and Antonino De Lorenzo1. Nutrients. 2021 Feb; 13(2): 358
• Ketogenic Diet: A Nutritional Therapeutic Tool for Lipedema? Ludovica Verde, Elisabetta Camajani, Giuseppe Annunziata, Antoanstefan Sojat, Ljiljana V. Marina, Annamaria Colao, Massimiliano Caprio, Giovanna Muscogiuri. Curr Obes Rep. 2023; 12(4): 529–543