Besin alerjisi ve intoleransı aynı şey midir?
Günlük besin tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan reaksiyonların genel adı istenmeyen besin reaksiyonlarıdır. Bu reaksiyonların çoğu, besinlerin farmakolojik özelliklerine, metabolik etkilere veya toksik etkilere bağlı olarak meydana gelir. Benzer şikayetler nedeniyle, bu reaksiyonlar sıklıkla birbiriyle karıştırılabilir. Ancak, mekanizmaları ve neden olduğu sorunlar açısından bakıldığında, besin intoleransı ve besin alerjisi arasında önemli farklılıklar vardır.
Alerji mi intolerans mı ? Arasındaki Farklılıklar Nelerdir?
BESİN ALERJİSİ
Besin alerjisi, bağışıklık sistemimizin belirli besinlere karşı anormal bir yanıt vermesi sonucu ortaya çıkar. Besin alerjisinin gelişiminde rol oynayan faktörler arasında besinlere karşı oluşan IgE antikorları ve diğer bağışıklık sistem elemanları bulunmaktadır.
Klinik olarak, belirtiler hafif (örneğin ürtiker) olabileceği gibi, aynı zamanda yaşamı tehdit eden ağır reaksiyonlara da (anafilaksi) neden olabilir. Ayrıca, bağışıklık yanıtının özelliklerine bağlı olarak, belirtiler deri, sindirim sistemi ve diğer birçok organda ortaya çıkabilir.
Bir kişide besin alerjisi varsa, kişi o gıdayı ilk kez tükettiğinde genellikle herhangi bir belirti hissetmeyebilir. Alerji durumu genellikle besinin ikinci kez tüketilmesi sonucunda ortaya çıkar. Besin alerjisinin belirtileri hafif ya da oldukça şiddetli olabilir.
BESİN ALERJİSİ BELİRTİLERİ
- Mide ağrısı, bulantı, kusma
- Deride kaşıntı, döküntü, kurdeşen
- Dil, boğaz veya gözlerde şişme
- Göğüs ağrısı, nefes darlığı
- Ani fenalık hissi
- Tansiyon düşüklüğü
- Baş dönmesi
- Bayılma ve anafilaktik şok
BESİN İNTOLERANSI
Genellikle, bir besinin tüketiminden sonra sindirim sistemimizi etkileyen şikayetler olduğunda, çoğunlukla bunu besin alerjisi olarak algılamaya eğilim gösteriyoruz. Ancak, bu klinik belirtilerin çoğu aslında alerjik reaksiyonlardan ziyade gıdalara bağlı intolerans sonucu ortaya çıkmaktadır.
Besin intoleransının gelişiminde besin içeriği veya sindirim sisteminin enzimatik işlevleri daha etkilidir. Besin intoleransının gelişiminde bağışıklık sisteminin bir rolü yoktur, bu da besin alerjilerinden temel bir farklılıktır.
Besin intoleransı durumunda, kişi bir gıdayı ilk kez tükettiğinde bile belirtiler ortaya çıkabilir.
BESİN İNTOLERANSI BELİRTİLERİ
- Mide ağrısı
- Mide kasılmaları
- Kilo verememe
- İBS ( İrritbal Barsak Sendromu)
- Midede yanma hissi
- Bulantı ve kusma
- Mide ve bağırsaklarda gaz
- kramp ve şişkinlikler,
- Baş ağrısı
- Sinirlilik
- Halsizlik
- Yorgunluk,
- İshal
Besin intoleransı olan hastalarda ise şikayetlerin ortaya çıkması genellikle alınan besin miktarıyla ilişkilidir, bu da çok az miktarlarda tüketilen besinlerin sorunsuz bir şekilde tolere edilebileceği anlamına gelir.
BESİN İNTOLERANSI NEDENLERİ
Besin intoleransının gelişimi birçok faktöre bağlı olabilir. Örneğin, laktaz enzim yetersizliği laktoz intoleransına neden olabilir. Ayrıca, besinlerde bulunan katkı maddeleri, renklendiriciler, koruyucular, lezzet artırıcılar ve monosodyum glutamat intolerans semptomlarına yol açabilir. Sülfitler, özellikle kırmızı şarap gibi doğal olarak oluşan bileşikler olabilir, ancak sebze ve meyvelerde mantar üremesini engellemek amacıyla sprey olarak da kullanılabilirler.
Yasaklanmalarına rağmen, doğal olarak oluşan sülfitlere maruz kalabilirsiniz. Salisilatlar da bazı sebze, meyve, bira, şarap gibi yiyecek ve içeceklerde doğal olarak bulunabilir ve aspirin duyarlılığı olanlarda istenmeyen reaksiyonlara neden olabilir.
ÖZETLE
BESİN ALERJİSİ:
- Bağışıklık sistemi kaynaklı
- Anaflkasi riski vardır
- Çoğu gıda alerjisi çocuklukla başlar
- Alerjik reaksiyona genellikle belirli yiyecek türleri neden olur
BESİN İNTOLERANSI
- Sindirim sistemi kaynaklı
- Anaflaksi riski yoktur
- Yetişkinlerde çok daha yaygındır
- Herhangi bir yiyecek intolareansa neden olabilir.
Besin İntoleransı: Tanı ve Tedavi
Güvenilir bir test yapılmadan, hangi yiyecek veya içeceklerin bu duyarlılığa neden olduğunu belirlemek oldukça zordur. Eğer besin intoleransınız olduğunu düşünüyorsanız, ilgili merkezlere başvurarak gıda intolerans testleri yaptırabilirsiniz.
Bu testlerin sonucuna göre, kişiye özel diyetler uygulanabilir. Bu diyetlerden biri olan eliminasyon diyeti, yalnızca bir beslenme uzmanının takibiyle uygulanmalıdır.
